Banka Sınav Soruları ve Banka Sınavları Süreci – Konuya başlangıç yaparken kamu ve özel bankalar arasındaki görev, personel ve çalışma ortamı farklılığından bahsetmek doğru olacaktır.
Ülkemiz kamu ve özel bankaları, banka sınavları yaparken birbirinden farklı sınav sistemi oluşturmakta. Dolayısıyla bu sisteme bağlı sorularını özgün bir şekilde hazırlamaktadır. Bu farklılıkların temel sebebi, her bankanın kendine ait bir kurum kültürünün, vizyonunun, misyonunun ve kuruluş şeklinin bulunmasıdır.
Tüm bunlar, işe alım süreçlerine yansımaktadır. Banka sınavları da işe alım sürecine dahil olduğu için, sınav şekli, soruları ve süreci bankadan bankaya değişiklik göstermektedir.
Kamu Banka Sınavları | Özel Banka Sınavları
Öncelikle şunu benimsemek doğru olacaktır; kamu bankalarının müşteri profili oldukça geniştir. Ülke içerisindeki tüm vatandaşlara hitap eden bir yapıları bulunmaktadır. Özel bankaların ise müşteri kitlesi belirli bir profil üzerine kuruludur. Bu profile bağlı olarak hizmetler gerçekleştirilmektedir.
Kamu banka sınavları, özel bankalara göre daha sık bir şekilde yapılmaktadır. Bunun nedeni, müşteri profilinin geniş olması ile birlikte hizmet ağlarının da oldukça geniş bir yapıya sahip olmasıdır.
Özel banka sınavları, ise daha çok gerekli görülen pozisyonlar için yapılır ve bir çok pozisyon için sınav yapmak yerine doğrudan mülakat ile eleme yöntemi kullanılır.
Her iki tip banka modelinde de adaylarda aranan nitelikler, adaylardan talep edilen yetenek, bilgi, beceri ve kişisel özellikler belirli bir profile yayılmaktadır.
Kamu bankalarının hizmet ağının geniş olması ve devlete bağlı olarak çalışması nedeniyle pek çok adayın önceliği bu bankalarda çalışabilmektir. Bu durumdan çıkarılması gereken sonuç ise şu olmalıdır; kamu bankalarının sınavlarına daha fazla kişi başvuru yapmaktadır. Dolayısıyla rekabet seviyesi artmaktadır. Artan rekabet nedeniyle kamu bankalarının sınav ve mülakat sisteminin daha zorlayıcı bir yapıya sahip olduğunu belirtmek gerekir.
Müşteri profilinin ön planda tutulduğu özel bankalarda, sınav ve mülakat süreci pozisyona göre değişim gösterebilmektedir. Örneğin Çağrı Merkezi biriminde yer alacak personeller için sınav uygulaması yapılmazken, gişe personelleri için sınav uygulaması yapılabilmektedir.
Özel ve kamu bankalarının banka sınavları üç etapta gerçekleştirilir;
- Genel yetenek testi
- Genel kültür testi
- Yabancı dil testi
Yabancı dil sınavı, pozisyonun zorluk derecesine göre yapılmaktadır. Örneğin, uzman yardımcılığı, uzman, müfettiş ve müfettiş yardımcılığı, management trainee gibi unvanlar da mutlaka yabancı dil sınavı gerçekleştirilmektedir. Bu üç sınavdan da başarılı bir şekilde ayrılan adaylar, özel mülakat türlerinin gerçekleştirildiği iş görüşmelerine davet edilirler. Bu süreç içerisinde adaylara defalarca eleme yapılır.
Banka Sınavları Ne Zaman Yapılır?
Kamu ve özel bankaların sınav sistemine değindikten sonra, bankaların genel olarak hangi tarihler içerisinde sınav yaptığını inceleyelim.
Bankalar, istihdam etmek istedikleri personel sayısına ve açıkta kalan pozisyon derecesine göre personel alımı yapmaktadır. Himayesinde bulunan personel sayısı azalıyor ise banka, işe alım süreci uygulaması yapmak zorunda kalır. Dolayısıyla, bankalar tarafından uygulanan sınav tarihleri, açıkta kalan pozisyon ve ihtiyaç duyulan personele göre değişiklik gösterir.
İhtiyaca yönelik alım yapılsa da hem kamu bankaları hem de özel bankalar, hemen her yıl personel alımı gerçekleştirdiği görülmüştür. Her banka, yılda en az 1 kere sınav veya doğrudan mülakat ile personel alımı yapmaktadır.
Ek olarak, Türkiye’deki bankacılık faaliyetlerinin son 5 yıl içerisinde ilerleme kaydetmiş olması, bankaların faaliyet, hizmet ve uygulama alanlarının gelişmesine ve genişlemesine neden olmuştur. Faaliyet, hizmet ve uygulama alanı genişleyen ve gelişen bir banka, hem yurt içi hem de yurt dışı olarak hizmete geçmiş demektir. Bu da bankanın şube sayısında artış olarak yorumlanabilmektedir.
Yeni açılan şubelerde her zaman için personele ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durumda adayların buradan çıkartması gereken sonuç, yeni bir şube açmaya karar veren ya da açan her bankanın, personel alımı yapacağı olmalıdır.
“Hangi tarihlerde iş başvurusu yapmalıyım?” ya da “Hangi tarihlerde sınav başvurusu yaparsam daha iyi olur?” şeklinde sorulan sorular için doğru cevap ve zamanlama, bankaların personel ihtiyaçlarını yoğun bir şekilde belirttiği Yaz ayları ve Eylül ayı olacaktır.
Hangi Banka Pozisyonları İçin Sınav Yapılır?
Kamu ya da özel banka farkı olmadan, her bankanın personel alımı yaparken sınav veya mülakat yapacağı bilinmelidir. Adaylar için ilk eleme, banka sınavıdır. Dolayısıyla, her pozisyon için yazılı sınav yapılmaktadır. Gerçekleştirilen sınavlar ve sınav çeşitleri, başvuru yapılan pozisyona bağlı olarak değişmektedir. Örneğin, bankanın gişe görevlisi pozisyonu için sadece yazılı sınav uygulaması yapılırken, müfettiş ya da uzmanlık için yazılı sınav, genel yetenek sınavı, İngilizce dil bilgisi sınavı yapılmaktadır.
Sınavın zorluk derecesi ya da sınav sayısı, bankaya göre farklılık gösterir. Bu nedenle başvuru yapılmadan önce ön araştırma gerçekleştirilmeli ve bankanın geçmiş yıllara ait işe alım gerçekleştireceği pozisyonda nasıl bir sınav uygulaması yaptığı araştırılmalıdır. Her bankanın işe alım portalında geçmiş yıllara ait sınav duyuruları bulunmaktadır. Bu duyuruları güncel olarak takip etmek gerekir.
Banka Sınavları ile alım yapılan pozisyonlar
- Gişe Görevlisi
- Satış Danışmanı
- Müşteri Temsilcisi
- Servis Yetkilisi Uzmanı
- Banka Müfettişi ve Müfettiş Yardımcısı
- Banka Uzman ve Uzman Yardımcılığı
- Servis Görevlisi
- Bilgi İşlem Uzmanı
- İhtisas elamanı
- Şoför ve Güvenlik görevlisi
- Takip memuru
şeklinde olacaktır.
Yapılan banka sınavları içerisinde en zor sınavlar, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcılığı sınavlarıdır. Bankaların gerçekleştirdiği sınav zorluk derecesini de şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Müfettiş
- Uzman Yardımcılığı
- Management Trainee
- İç Kontrolör
- Servis Görevlisi
- Gişe Görevlisi
Bankacılık sektörü içerisinde kariyer yapmak isteyen her kişi, mesleki itibar açısından kazanacakları unvanları da ön planda tutmalıdır. Sektör içerisinde yer alan unvanları üç kategori altında toplamak gerekir; denetim, pazarlama ve operasyon. Adaylar mümkün olabildiğince alacakları ünvana dikkat etmelidir.
Bankada işe başlarken uzman yardımcısı olmak, gişe görevlisi olmaktan daha önemlidir. Dolayısıyla ne kadar çok yüksek bir unvan ile bankada göreve başlarsanız kariyeriniz açısından o kadar hızlı bir gelişme kaydedebilirsiniz.
Bankalardaki unvanlar ve pozisyonlar ise şu şekilde listelenebilir:
- Denetim: Müfettiş Yardımcılığı, İç Kontrolörlük, Auditing
- Pazarlama: Uzman Yardımcılığı, MT (management trainee), Servis Görevlisi, Stajyer Memurluk
- Operasyon: Stajyer Memur, Stajyer Asistan, Banko Görevlisi, Gişe Görevlisi, Müşteri Yetkilisi, Servis Yetkilisi, Çağrı Merkezi Yetkilisi
Banka Sınavları Nasıl Yapılır?
Her bankanın kendisine ait özel bir sınav sistemi bulunmaktadır. Fakat genel olarak bankalar pozisyona bağlı olarak üç bölümden oluşan bir sınav hazırlamaktadır. Bu üç bölüm sırası ile; Genel Yetenek ve Genel Kültür Sınavı, Alan Bilgisi Sınavı ve Yabancı Dil Bilgisi Sınavı olarak yer almaktadır.
Genellikle sınav sorularının sayısı;
- 60 Genel Yetenek
- 60 Genel Kültür
- 120-150 Alan Bilgisi ve
- 80-100 Yabancı Dil Bilgisi
olarak yer almaktadır.
Sınavların ortalama genel süresi ise; Genel Yetenek ve Genel Kültür Sınavı için 120 dakika, Alan Bilgisi Sınavı için 150 dakika ve Yabancı Dil Bilgisi Sınavı için 100 dakikadır. İş başvurusu kabul edilen adaylara banka tarafından yapılacak olan sınav bilgisi, sınav konu içeriği, sınav yeri ve saati, özgeçmiş içerisinde belirtmiş oldukları iletişim adresleri üzerinden bildirilmektedir.
Banka Sınav Soruları Nasıl Hazırlanır?
Banka sınav soruları, sınava girilecek olan pozisyona ve bankaya göre farklılık göstermektedir. Soruların kolaylık ya da zorluk derecesi pozisyona göre değişmektedir. Gişe görevlisi için sorulan sorular, müfettiş sınavı için sorulan sorulardan daha kolaydır. Bunun nedeni pozisyonun gerektirdiği sorumluluk ve görevlerdir.
Banka sınavları genel olarak üç ana bölümden oluşur. Bu bölümler;
- Genel kültür ve yetenek soruları
- Sayısal işlem gerektiren Matematik soruları
- Sözel okuma, anlama ve yorumlama soruları
Genel kültür ve yetenek soruları, bankacılık sektöründe gerçekleşen güncel haberleri ve dikkat edilmesi gereken kültür ile yetenek sorularını içerir. Dünyada ve Türkiye’deki güncel sosyal sorunlar, gelişen kültürel ve finansal olaylar, ekonomik veri ve analizler bu bölümde sorulmaktadır.
Dolayısıyla adaylar güncel ekonomik gelişmeleri takip etmelidir. Güncel banka haberleri‘ ni Banka Gazetesi aracılığı ile takip edebilirsiniz. – https://bankagazetesi.com
Sayısal işlem gerektiren Matematik soruları ise basit formüller yardımı ile çözülebilen, Muhasebe, Maliye ya da İktisat terimlerinin ve formüllerinin içerisinde barındırdığı soruların yer aldığı bölümdür.
Sözel okuma, anlama ve yorumlama soruları içerisinde de zeka ve görsel içerikleri sorular bulunur. Bu soruların sorulma nedeni adayın pratik zekasını, algılama yeteneğini, analitik ve stratejik düşünme biçimini ve bakış açısını ölçmektir.
Banka Sınav Soruları Neye Göre Hazırlanır?
Sınava girecek olan her aday, sınav sorularının konu dağılımını, soruların çeşitleri ve soruluş biçimlerini bilmelidir. Bankalar sınav öncesinde mutlaka bu alanda duyuru gerçekleştirmektedir. Mutlak suret ile duyurular takip edilmelidir. Sınava yönelik bilgilendirmeler okunmalıdır.
Banka sınav sorularındaki konu dağılımı adayların başvurdukları pozisyona göre değişmektedir. Her banka konu dağılımını, soru çeşitlerini, sınavda sorulacak soru sayısını sınava 45 ile 60 gün kala açıklamaktadır. Genel olarak konu dağılımı hukuk, iktisat, maliye ve muhasebe üzerinde gerçekleşmektedir. Bankaların konu dağılımlarını şu şekilde belirtmek de doğru olacaktır:
- Hukuk alanında; ayni haklar, elbirliği mülkiyeti, anonim şirketler ve yönetimi, butlan, müteselsil sorumluluk, rekabet davaları, limited şirketler ve yönetimi, ihtiyati haciz ve diğer haciz işlemleri, kambiyo, kambiyo senetleri ve anonim şirketlerinin hisse payları sorulmaktadır.
- İktisat alanında; IS-LM eğrisi, para politikaları, toplam talep ve arz, Ortodoks politikası, gelir dağılımları, toplam talep yetersizliği, Marshall ve Lerner, monopol piyasalar, likidite, eş ürün eğrisi, fiyatlandırma politikaları, dış denge, marjinal gelir ve fayda, tam rekabet piyasası ve koşulları, üretici dengesi, oligopol piyasalar yer almaktadır.
- Maliye alanında; erdemli mal, Peacock-Wiseman, Wagner sıçrama tezi, stabilizatörler, parafiskal gelirler, vergi, marjinal vergi oranı hesaplaması, teşebbüs geliri bulunmaktadır.
- Muhasebe alanında; genel muhasebe, mali analiz, maliyet muhasebesi ve bankacılık muhasebesi soruları sorulmaktadır.
Her bölüm için bir puanlama yapılmaktadır. Adayların bölümler üzerinden aldığı puanın ortalaması 60 puan ve üzerinde olmalıdır. Bu sınav notunu alan adaylar başarılı sayılmaktadır.
Bankacılık Sınavına Kimler Başvurabilir?
Banka sınavına başvurmak isteyen adayların genel ve özel şartlara uyum sağlaması gerekir. Bu şartlar, banka tarafından belirlenir. Her iş başvurusunda da “Adaylarda aranan nitelikler” bölümünde uyum sağlanması gereken şartlar belirtilmektedir.
Banka sınavı için aranan genel şartlar; Türk vatandaşı olmak, kamu haklarından mahrum olmamak, kasti olarak işlenen bir suçtan ötürü 1 yıl ve 1 yıldan uzun süreli hapis cezasına uğramamış olmak, erkek adayların askerliğini tamamlaması, adayın herhangi bir akıl hastalığının ya da engelinin bulunmaması, adayın müflis olmaması ve konkordato ilan etmemesi, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna göre bankalar içerisinde nitelikli payının bulunmaması aranmaktadır.
Banka Sınavlarına Ne Zaman Hazırlanılmalı?
En çok merak edilen sorulardan biri de banka sınavlarına hazırlanmak konusunda doğru zamanın ne zaman olduğu ve nasıl hazırlanılması gerektiğidir.
Banka tarafından oluşturulacak ilanı ya da duyuruyu beklemek, yanlıştır. Genel olarak yeni mezun olan kişiler, “Sınav tarihi açıklanınca hazırlanırım” şeklinde düşünmektedir. Fakat bu zamanı beklemek yanlıştır. Bankalar 45 gün öncesinden sınav duyurusu ya da ilanı oluştursa da bu süre, sınava hazırlanma açısından yeterli bir süre değildir.
Eğer yeni mezun olan ve bankacılık sektörüne ilk defa katılacak bir adaysanız, mezun olduğunuz tarihten itibaren banka sınavlarına hazırlanmaya başlamalısınız. 45 ile 60 günlük bir sürede hazırlanmanın kesinlikle az bir süre olacağını unutmamalı ve mutlaka en az 6 ay öncesinden sınav çalışmalarına başlamayı ihmal etmemelisiniz. Düzenli ve sistemli bir çalışma programı ile banka sınavlarından başarıyla ayrılabilirsiniz. Bu zaman zarfı içerisinde banka sınavlarında karşınıza çıkabilecek mesleki terimleri de mutlaka öğrenmelisiniz. Çünkü bu terimler, sınavlar içerisinde mutlaka sorulmakta ve karşılaşılmaktadır.
Sınava Girecek Olan Adayların Dikkat Etmesi Gerekenler
Adayların sınava girmeden önce, sınav esnasında ve sonrasında dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Bunlar şu şekilde listelenebilir:
- Öncelikle adayların başvuru koşullarını ve yapılacak sınav hakkındaki detayları bilmesi gerekir. Başvuru koşullarına uygun bir şekilde sınav başvurusu yapılmalıdır. Aksi takdirde adaylar başvuru yapsa bile başvuruları geçersiz sayılmaktadır.
- Banka sınavlarında hangi konulardan sorumlu olunacağını, baraj uygulamasının olup olmayacağını, personel alımlarında bölgesel kontenjanların sayısını ve benzeri konularda adayların araştırma yapması gerekir. Banka sınavlarına hazırlanırken bu bilgiler önemli detaylardır.
- Adayların sınavlar hakkında öğrenmesi gereken en önemli detay baraj uygulamasıdır. Bankalar çok sık olmasa da baraj uygulaması yapabilmektedir. Bu uygulama, belirli bir konu hakkında adayların mutlaka cevaplaması ve belli bir doğru sayısına ulaşması gereken soruları kapsamaktadır. Eğer belirlenen bölümden aday belirlenen sayıda net çıkaramazsa, sınav sonucu 60 bile olsa başarısız sayılmaktadır. Dolayısıyla adayların sınav süresinde baraj uygulamasına dair bilgileri öğrenmesi şarttır.
- Hangi bankaya iş başvurusu yapılacaksa, o banka hakkında hazırlanan sınavlar, çıkmış sorular, mülakat görüşmelerinin ilerleyişi, çalışma ortamları hakkında bilgi alınmalıdır.
- Kimi bankalar sınavlarını yazılı bir şekilde gerçekleştirirken kimi bankalar test ya da karma test olarak da sınav uygulaması yapabilmektedir. Bu durumda da sınav içeriğinin dikkate alınması ve içeriğe uygun bir şekilde hazırlanılması gerekir.
- Eğer bir bankanın herhangi bir iş pozisyonuna başvuru yapıyorsanız ve başvurunuz kabul edilmiyorsa ya da mülakatlarda eleniyorsanız, banka ileri dönemlerdeki iş başvurularınız için de sizleri eleyecektir. Bu durum diğer bankalar için de geçerlidir. Banka mülakatlarında ya da sınavlarında elenen adaylara, hiçbir banka sıcak bakmamakta ve işe alım sürecinde “uygun aday” olarak düşünmemektedir.
Diğer detaylar için bu makaleme göz atabilirsiniz. Başarılar dilerim.
Nurkan Aydoğan
https://www.nurkanaydogan.com.tr/banka-sinavlari/
İlginizi çekebilir:
Banka Sınav Soruları | Bankaların Çıkmış Soruları
