Banka mülakatlarına hazırlık, her aday için heyecanlı ve merak dolu bir süreci kapsar. Bu süreçte “başarılı olmak” isteyen kişilerin doğru adımlarla ilerlemesi önemlidir.
Öncelikle bir mülakata hazırlanırken başvuru yapılan pozisyona, kuruma, kurumun hedeflerine ve niteliklerine dikkat edilmesi gerekir. Bu noktalara dikkat ederek ve kendini değerlendirerek ilerlemek, sizleri daha başarılı kılacaktır. Dolayısıyla banka mülakatları için hazırlık yaparken iki temel üzerinden hareket edilmelidir:
Banka Mülakatlarına Hazırlık
- Kurumu kapsamlı bir şekilde araştırmak
- Kurumun iş tanımını kavramak
Kurumun İş Tanımını Kavramak
Mülakat için hazırlık aşamasında, bankanın yayınlamış olduğu iş ilanlarını incelemek, sizler için bir kılavuzdur. Belirtilen iş tanımı, kurumun adayda aramış olduğu nitelikleri, becerileri, deneyimleri ve kurum kültürünü yansıtır. Dolayısıyla iş tanımında yer alan maddeler ile uyumlu olmak, daha başarılı bir mülakat geçirmenizi sağlar.
QNB Finansbank tarafından yayımlanan iş ilanındaki “iş tanımını” birlikte inceleyelim:
- İthalat, ihracat işlemlerinin tüm süreçlerinin merkezi operasyonda gerçekleştirilmesini sağlamak
- Gerektiğinde müşterilerle ve şubelerle iletişim kurmak ve bilgilendirme ile yönlendirme gerçekleştirmek
- Konusu ile ilgili mevzuatı ve gelişmeleri takip etmek, gerektiğinde uygulamaya almak.
Yukarıdaki maddelerden yola çıkarak bankanın bir personelde aramış olduğu nitelikleri şu şekilde sıralamak doğru olacaktır;
- İK yetkilileri ithalat ve ihracat alanında deneyimli biriyle görüşmek istiyor.
- Personelin etkili ve etkin bir şekilde iletişim kurması gerekiyor.
- Koordine yani takım çalışması için uygun bir personel düşünülüyor.
- Mevzuatları bilen, yani hukuki süreçleri de takip eden (trendleri takip eden) yenilikçi personeller aranıyor.
O halde bir İK yetkilisinin mülakatta sorabileceği sorular neler olabilir?
- Daha önce ithalat/ihracat alanında iş deneyiminiz oldu mu? Olduysa bahseder misiniz?
- İş arkadaşlarınızla iletişiminiz nasıl?
- Daha önce ekibiniz içerisinde meydana gelen tartışmaları nasıl yönettiniz?
- İş dünyasındaki gelişmeler hakkında ne düşünüyorsunuz?
Buradan da anlayabileceğiniz gibi, banka personel alımları içerisinde sizler için belirtilen “İş tanımı, X Pozisyonu Görev ve Sorumlulukları” gibi başlıklar, kurumun aday hakkındaki beklentilerini öğrenmek ve mülakatta karşınıza gelebilecek soruları öğrenmek için en iyi kılavuzdur.
Niteliklerin Pozisyon ile Ne Kadar Uyumlu?
İş ilanları içerisinde “Başvuru şartları, Aday kriterleri” vb. gibi alanların bulunmasının sebebi, o kişinin pozisyona dair uygunluğunu görmesi ya da başvuru yapmadan önce kişinin pozisyon için uygun olup olmadığını anlaması içindir.
Herhangi bir iş başvurusu yapmadan önce her kişinin mutlaka iş ilanı içerisinde yer alan başvuru şartlarını dikkatli bir şekilde okuması, anlaması gerekir. Bu alan, mülakat içerisinde “Neden bu işi istiyorsunuz?” sorusuna hazırlıklı olmanızı sağlayacaktır. Bu işe ne kadar uygun olduğunuzu, neden bu pozisyonda çalışmak istediğinizi anlatmanız ve İK yetkilisini etkilemeniz için bir fırsattır.
Daha önce Garanti Bankası tarafından verilen bir iş ilanında adaylardan beklenen nitelik, beceri ve yetenekleri birlikte inceleyelim:
Üniversitelerin lisans bölümlerinden mezun olmak (Tercihen İşletme, Ekonomi, Mühendislik bölümü mezunları)
- Kurumsal müşteri ilişkisi yönetimi konusunda en az 7 yıl deneyim sahibi olmak
- İyi derecede MS Office programları bilgisine sahip olmak
- Yazılı ve sözlü olarak İngilizceyi aktif olarak kullanabilmek
- İşbirlikçi ve çeşitliliği yüksek ortamlarda çalışmayı seven bir birey olmak
- Sonuç odaklı çalışmak ve sorumluluk alabilmek
- Müşteri memnuniyetine daima önem vermek
- Karmaşık problemler için çözümler belirlemeyi sevmek ve analitik düşünebilmek
- Etkin iletişim kurabilmek
Yukarıda yer alan maddelere uyum sağladığını düşünen bir aday, “Neden başvuru yaptınız? Bu pozisyon için uygun olduğunuzu düşünüyor musunuz? Bize kendinizden biraz bahseder misiniz? Bu pozisyonu neden istiyorsunuz? Bizlere nasıl katkı sağlayabilirsiniz? Sizi işe aldığımızda bankamız için neler hedefliyorsunuz?” ve benzeri şeklinde gelecek sorulara karşı cevap verebilecek düzeydedir.
Yine yukarıda yer alan maddelere ve örnek mülakat sorularına göre bir aday, mülakatta aşağıda yer alan konuşmayı gerçekleştirebilir:
“Kurumsal Bankacılık alanında 8 yılı aşkın bir süredir deneyimim bulunuyor. Bu süre zarfı içerisinde hem kariyer hem de kişisel alanımda kendimi geliştirecek pek çok tecrübe edindim. İşe başladığım zamanlarda MS Office programlarına hakimiyetim orta düzey idi, fakat şu an ileri seviyede kullanabiliyorum. Bilgisayar diline yönelik X, Y ve Z sertifikalarım mevcut. Takım çalışması içerisinde yer almaktan büyük bir keyif duyuyorum. Sizde bilirsiniz ki banka içerisinde mutlaka hiyerarşik bir düzen ve organizasyonel bir yapı vardır. Her bir departmanın birbiri ile uyumlu bir şekilde çalışması gerekir. Bu yapı içerisinde daha önce A müşteri ile B sorunu ile karşılaştım ve çözüm yolumuz ise C şeklinde oldu. Dolayısıyla hem kendim hem de takım arkadaşlarım ile birlikte iletişim halinde olmamız, kısa zamanda böylesine bir problemi doğru analiz ederek ve stratejik düşünerek çözüme ulaştırmamız, beni mutlu etmişti.”
Şirket Kültürünü Öğrenmek = Tam Olarak Size Göre Biriyim Demek
Başvuru yapmış olduğunuz bankanın tarihçesini, kilometre taşlarını, sahip olduğu ödülleri, başvuru yaptığınız dönem içerisinde kurum hakkında çıkan haberler, şirket kültürü, bankanın vizyon ve misyonu gibi bilgileri öğrenmeniz, mülakatta bir adım ön planda olmanız demektir. Görüşme içerisinde nasıl bir hava olacağını tahmin etmekle kalmaz, İK yetkilisi tarafından karşınıza gelebilecek “Bankamız hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusuna da hazırlıklı olmanızı sağlar.
Banka mülakatlarına katılırken, sizler gibi pek çok adayın olduğunu unutmamanız gerekir. Dolayısıyla farkında olmadan yüksek bir rekabet ortamının içerisine dahil olduğunuzu bilmelisiniz. Bu rekabet ortamının içerisinde üstünlük sağlayabilmeniz için “Şirket Kültürü + Pozisyon Bilgisi = Kurum hakkında yorumda bulunma” formülünü kullanmalısınız.
Günümüzde pek çok aday, bankalar tarafından hazırlanan mülakatlar için hazırlık yaparken bu formülü ve rekabet ortamını düşünmemektedir.
Genellikle iş ilanı görülür, başvuru yapılır, haber beklenir, mülakat için ön hazırlık yapılır (kısa ve öz) ve %50 oranıyla bu mülakattan başarısız ayrılma durumu söz konusu olur.
Bankalar hangi pozisyon olduğu fark etmeksizin bir iş ilanı oluşturduğunda, şirket kültürüne sahip çıkacak ve bunu hem iş ortamı içerisinde hem de dışında yansıtacak personeller ile çalışmak isterler. Dolayısıyla bir pozisyon için başvuru yaparken, kurumun değerlerine dikkat edilmesi gerekir.
Örneğin Akbank web sitesi üzerinden de görebileceğiniz “Vizyon & Misyon” kısmında şu cümle yazılıdır; “Yenilikçi finansal çözümlerimiz ve güvenilirliğimiz ile tüm paydaşlarımız için kalıcı ve yüksek değer yaratmak”.
Burada verilmek istenen mesaj ise şu şekildedir; “Banka olarak yenilikçi, güvenilir personellere ihtiyacımız var. Finansal alanda oluşan problemleri çözebilen, oluşturulan çözüm yolları ile kurumumuza değer katan kişilerle olmak istiyoruz.”
Dolayısıyla şirket kültürünü anlamak, bu kültürde bulunan vizyon ve misyonu benimsemek, kurum kültürü ve değerlerinin sizin için ne kadar doğru olduğunu mülakat içerisinde belirtmek, İK yetkilisini etkilemenizi sağlar. Bir Akbank mülakatında karşınıza, “Bankamız hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusu tarafınıza yöneltildiğinde “Oldukça başarılı bir kurumsunuz.” demek yerine, “Vizyonunuz ve misyonunuz, yenilikçi yapınız, finansal alanda banka dünyasına katmış olduğunuz kalıcı çözümler, çalışma yaşamımdaki yenilikçi ve girişimci yapıma, problem çözme becerilerime uyum sağlıyor.” dediğinizde, oluşan rekabet ortamında ön plana çıkmaz mısınız?
Bir banka mülakatına hazırlanmadan önce bunu düşünmenizi tavsiye ediyorum 😊
Genel Mülakat Sorularını Araştırmak
Yüz yüze yapılacak görüşme öncesinde hem kendinizi rahatlatmak hem de karşınıza gelebilecek olası sorular karşısında hazırlıklı olmak için genel mülakat sorularını araştırabilirsiniz. Bu sorular genellikle kim olduğunuzu, ne yaptığınızı, ne yapmak istediğinizi ve kurum kültürü hakkındaki bilginizi ölçmek adına sorulan oldukça basit sorulardır. Fakat, basit olduğu kadar da tehlikelidir.
Kendinizi doğru bir şekilde ifade etmeniz oldukça önemlidir. Nitekim kendinizi tam anlamıyla anlatan bir konuşma hazırlayabilir ve bu konuşmayı, karşınıza gelebilecek genel mülakat sorularına göre farklı şekillerde yanıtlamaya çalışabilirsiniz.
Genel mülakat sorularına örnek vermek gerekir ise;
- Neden bizimle çalışmak istiyorsun?
- Bize kendinden bahseder misin?
- Neden bu pozisyon için başvuru yaptın?
- Güçlü ve zayıf yönlerin nelerdir?
- Bize nasıl değer katabilirsin?
- Seni neden değerlendirmeliyiz?
sorularını görebiliriz. Karşınıza gelebilecek diğer sorular hakkında bilgi edinmek istiyorsanız buradaki soruları inceleyebilirsiniz.
Sadece Sen Soru Sormamalısın!
Banka mülakatları için hazırlık yaparken pek çok adayın hataya düştüğü konuya gelelim! İnsanlar yüz yüze görüşme esnasında sadece karşı taraftan soru beklemektedir. “Bana soru sorulsun, ben de cevaplayayım. Böylelikle kendimi çok iyi bir şekilde ifade edebilirim.” diye düşünüyorsanız, bingo! Mülakattan elenme oranınızı %30 arttırdınız!
Bir İK yetkilisi, hangi banka olduğu fark etmez, karşısındaki adayın da ona soru sormasını ister. Burada düşündürücü, şaşırtıcı sorular sormanız-, mülakattaki performansınızı etkiler. Görüşme yaptığınız kişiye edindiğiniz bilgiler doğrultusunda birkaç soru yöneltmeniz gerçekten o şirket ve iş pozisyonuyla ilgilendiğinizi gösterir. Örneğin;
- Bu pozisyondaki personellerin çalışma hayatları nasıl geçiyor?
- Burada çalışmanın en iyi ve en kötü yanları nedir?
- Başarılı bir çalışan için düşünceniz nedir?
- İşe alım sürecindeki adımlarınız nelerdir?
gibi sorular yöneltmeniz, İK yetkilisinin dikkatini fazlasıyla çekecektir. Sizin de sorular sormanız, görüşmenin daha çok konuşma havasında geçmesini sağlayacaktır. Karşılıklı konuşma içerisinde yer almak, hem sizin hem de İK yetkilisinin stres seviyesini azaltan bir durumdur. Siz ne kadar stresliyseniz, İK yetkilileri de her görüşme öncesinde o kadar çok heyecanlanmakta ya da stres yapmaktadır. Doğru kişiyi/kişileri bulmak, ben doğru kişiyim demekten her zaman daha zordur.
Kendini İyi Bir Şekilde Pazarlamalısın
Bankacılığın, pazarlama ve satış alanıyla da ilgilendiğini unutmadan mülakata hazırlanmayı hiç denediniz mi? Kendinizi tanıtırken, tıpkı bir pazarlamacı mantığına bürünmeniz gerekir. İyi ve zayıf yönlerinizi bilmelisiniz. Size güç katan yönleriniz ile birlikte sizi zayıflatan durumları bilmeniz, kendinizi daha iyi bir şekilde tanıtmanızı sağlar.
İyi bir pazarlamacı, ürününü iyi bir şekilde anlatan kişi değildir. İyi bir hikayeye sahip olan kişi, iyi bir pazarlamacıdır. Bu durumda kendi hikayenizi oluşturmalı ve bu hikayeyi en iyi şekilde anlatmanız gerekir. Daha önce SWOT Analizi hakkında bilginiz oldu mu? “Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats” baş harfleriyle oluşturulan ve her İK yetkilisinin görüşme esnasında zihninden çizmiş olduğu analizdir. Bu analizi mülakata katılmadan önce sizler de yapabilirsiniz.
Kısa bir örnekle bu durumu açıklayalım. Bankanın Satış Departmanı için başvuru yaptınız ve mülakata çağrıldığınızın haberini aldınız. 15 gün sonra bir mülakata gireceksiniz. Bu durumda ilk yapmanız gereken şey, SWOT Analizi olmalıdır.
Kural oldukça basit. Elinize bir kağıt ve kalem alın. Bu kağıdı 4 eşit parçaya bölün. Birinci bölüme, Strengths yani güçlü yönlerinizi yazın. Bu pozisyonda kuruma değer katabileceğiniz yönlerinizi hemen alt alta listelemeye başlayın. “Etkin konuşma, beden dilini iyi kullanma, ileri seviyede İngilizce dil bilgisi” vb. şeklinde bu listeye sahip olduğunuz güçlü yetenek ve becerilerinizi ekleyin.
İkinci bölüme Weaknesses, yani zayıf yönlerinizi yazın. Güçlü yönleriniz kadar zayıf yönlerinizi de bilmek, sizi bir adım ileri taşır. “Orta seviye Excel kullanımı, Almanca A1 seviyesi (pozisyon için C1 aranıyor olabilir), daha önce satış alanında 1 yıllık/1 yıldan az deneyim” yazarak doldurabilirsiniz. İleri seviyede İngilizce dil bilgisine sahip olmanız, başlangıç seviyesindeki Almanca bilginizi örtebilir. Başvuru yaptığınız pozisyon için hem Almanca hem İngilizce isteniyorsa, katıldığınız mülakatta “İleri seviyede İngilizce dil bilgim mevcut bunu katılmış olduğum X sınav sonucumdan da görebilirsiniz, Almanca için ise eğitimlerime devam ediyorum.” demeniz, kendinizi geliştirdiğinizi ve geliştirmeye de devam edeceğinizi gösterir. Burada Almanca bilginizin zayıf olması olumsuz olarak karşılanmayacaktır.
Kağıdın diğer iki bölümüne ise “Opportunities (fırsatlar)” ile “Threats (Tehditler)” yazmalısınız. Fırsatlar, görüşme esnasında kullanabileceğiniz ya da sizin sahip olduğunuz ekstra yetenekleri belirttiğiniz bölüm olabilir. Tehditler ise, görüşme sırasında başınıza gelebilecek aksi durumları ifade eder. Örneğin, mülakata geç kalmak ya da çok sayıda adayın bulunması vb. ifadelerle doldurabileceğiniz iki bölümdür.
SWOT analizi yaparak katılacağınız mülakat, kendinizi iyi bir şekilde anlamanızı ve ifade edebilmenizi sağlar. Bir İK yetkilisine zayıf ve güçlü yönlerinizi belirterek kendinizi tanıtırsanız, özgüvenli olduğunuzu gösterirsiniz. Gelişime açık, yenilikçi, yaşam boyu öğrenmeyi seven bir birey olarak kendinizi tanıtmanız, zayıf yönlerinizi güçlü yönlerinizle desteklemeniz yine bir adım önde olmanızı sağlayacaktır.
